zondag 20 oktober 2013

To mooc or not to mooc

Ik ben al een tijdje bezig met de ELearnMooc (E-learning van de Open Universiteit). Op mijn weblog heb ik er al 't een en ander over geschreven, maar er is nog wel meer over te zeggen. Er is natuurlijk altijd veel te zeuren... over niet werkende 'dingetjes', het gebrek aan overzicht, de 'losse structuur' en wat al niet meer. Interessanter is de vraag: is het leuk? is het leerzaam? wat heb je er aan? wat werkt?

Inhoud en sturing

Je kunt je afvragen waarom je een mooc zou doen als alles wat je daar kan vinden ook zonder mooc wel te vinden zou zijn. We hebben tenslotte al een hele mooie ELO tot onze beschikking: het Internet. Als je iets wilt leren kan je dan niet gewoon even op Internet kijken en je ernstig verdiepen in het onderwerp?

De meerwaarde van een mooc moet dan zijn dat je belangrijke (en betrouwbare) bronnen bestudeert en daar iets mee doet. Het zijn de leerobjecten en die zijn met een bepaald plan geselecteerd door de deskundige. Dat maakt het interessant. Als je die bronnen goed bestudeerd en verwerkt dan mag je er van uit gaan dat je op de hoogte bent.

Daarmee richt een mooc zich dus wel degelijk op de inhoud van een cursus. Ook voor wat betreft de verwerking is er sprake van sturing. Je gaat niet maar zo'n beetje vrijblijvend heen en weer zitten zappen en wat websites 'scannen'. Nee, je wordt geacht een aantal relevante leeractiviteiten uit te voeren. Dat is ook effectiever, dus meer leren in minder tijd.

Prompte feedback

De meest in het oog lopende meerwaarde van elektronisch leren is prompte feedback. Je voert een aantal leeractiviteiten uit en je krijgt snel te zien of dat gelukt is. Normaal gesproken is dat een docent die zegt of je een opdracht goed uitgevoerd hebt, maar het kunnen natuurlijk ook je mede-studenten (peer feedback) zijn.

In een mooc heb je echter te maken met heel veel deelnemers. Als een docent (of een docententeam) iedereen continu van persoonlijke feedback zou moeten voorzien dan heb je wel een probleem. Je kunt natuurlijk een aantal (domme) dingen automatiseren, maar als het gaat om 'hogere vaardigheden' en 'persoonlijke leerroutes' dan moet je iets anders bedenken. Dat kan natuurlijk in de vorm van studiegroepjes, (vrijwillige) assistenten of verzin maar wat, maar zonder problemen is dat ook niet.

Gepersonaliseerd leren

Als het gaat om gepersonaliseerd leren wie kan dan zeggen of ik mijn werk goed gedaan heb? Wie begrijpt waar ik me precies mee bezig houd? Wie kent mij? Wie weet wat ik allemaal gedaan heb? Wie weet wat ik allemaal al of niet weet? Wie weet precies wie ik ben? Wat ik doe?

Helaas kom je ook in mooc's soms mensen tegen die, om het voorzichtig uit te drukken, niet direct stimulerend zijn voor mijn participatiegraad. Meestal zijn dat niet de mensen met de beste ideeën.

Een teveel aan betweters, leuteraars, lurkers en nitwits leidt niet tot een grote betrokkenheid. Veel mensen zijn meer uit op netwerken dan op inhoud. Ze willen niet per sé iets leren maar uit eten...:-)

Roeptoeters, vagebonden, TA's, prietpraters, puntneuzen en mensen die niet participeren en alles wat daar tussen zit. Is dat erg? Nee, zo werkt dat nu eenmaal. De vraag is alleen of ik daar dan deel van uit wil maken...:-)

Gelukkig zijn er ook altijd veel mensen die wel open staan voor de ideeën van anderen, hun standpunten en kennis willen delen en zich een beetje 'normaal' opstellen...:-)

Diversiteit en bescheidenheid

Het bijzonder van een mooc is dat er veel deelnemers zijn die allemaal hun eigen expertise en tekortkomingen meebrengen. Als iedereen alles met iedereen zou delen hoeveel kennis en onbegrip kan je dan vergaren? Dat zou toch iets moois moeten opleveren. De diversiteit van deelnemers is dus heel bijzonder, maar 't is ook een probleem. Je moet wel een vorm vinden waarbij iedereen die iets te melden heeft aan bod kan komen en dat er voor iedereen iets te halen valt. Dat moeten dan niet alleen de 'brutalen' zijn...:-)

In 't algemeen zullen gelijkgestemden wel naar elkaar toe trekken. Dat is niet helemaal het idee, denk ik. Juist niet. Het is de diversiteit die nieuwe manieren van leren zo interessant maakt. Dat je kennis maakt met andersdenkenden.:-)

Samenwerken

Als je zelf verantwoordelijk bent voor de manier waarop je wilt leren en wat je wil leren dan heb je misschien ook helemaal geen bekrachtiging nodig. Het mooie van de ELearnMooc vind ik dat ik eigenlijk niets wilde leren maar toch van alles heb opgestoken. Ik dacht dat ik wel zo'n beetje op de hoogte was van e-leren maar ik ben toch regelmatig aan het denken gezet, op zoek gegaan en nieuwe ideeën opgedaan. Iedereen leert natuurlijk altijd en overal. Zo'n mooc moet je dan ook beschouwen als een 'omgeving' waar je grote kans loopt iets te leren waarvan je niet wist dat je 't niet wist.:-)

Geven en nemen

Mijn idee is nog steeds dat de liefde niet van één kant kan komen. Als je wilt dat mensen 'delen' en daar gebruik van maakt dan moet je zelf ook 'delen', anders schiet het niet op. Ik begrijp wel dat als iedereen altijd alles gaan delen dat het ook een rommeltje wordt, maar de 'starheid' van sommige mensen om vooral niet bij te dragen aan 'wat dan ook' vind ik, op z'n zachts gezegd, enigszins bevreemdend.
Als je niet echt een vaststaand reisdoel hebt kan je niet verdwalen, dus je doet maar wat. De kans is dan wel groter dat je op plekken komt waar je anders nooit zou komen. Dat is precies wat een mooc heel goed in zou moeten zijn. Mensen dingen laten zien en ervaren die nieuw, verrassend en inspirerend zijn. Een soort ontdekkingstocht naar wat jij interessant vindt. Een soort aanzet voor verdere studie...

Conclusies

We zijn nu zo'n beetje halverwege de cursus. Het is misschien nog wat voorbarig om conclusies te trekken, maar ja, wie houdt mij tegen?:-)
  • Er moet nog veel worden nagedacht en geëxperimenteerd met #mooc's, maar het aanbieden van goed gekozen leerobjecten met bijbehorende leeractiviteiten is een mooi startpunt. Ik ben er niet pessimistisch over...
  • Zo'n #mooc lijkt me vooral interessant voor het hoger onderwijs en dan vooral als orientatie op een bepaald vakgebied. Op grond van de bevindingen zouden studenten dan kunnen gaan 'shoppen' in meer specifiek en op studiepunten gerichte cursussen.
  • Voor het deelnemen aan een #mooc zijn wel speciale vaardigheden nodig. Je zult 'ergens' voor jezelf dingen moeten bijhouden, verzamelen en zelf goed nadenken waar je prioriteiten liggen.
  • Vanwege de omvang zou je moeten proberen gebruik te maken van de aanwezige kennis en ervaringen. Diversiteit is een groot goed, maar zorg er wel voor dat er voor iedereen iets te halen is.
  • Volgens mij is het heel goed mogelijk om in digitale zin 'zinvolle relaties' aan te gaan. Bij een #mooc zullen dat vooral relaties zijn van de deelnemers onderling. Dat is allemaal nog niet zo eenvoudig...:-)
...later meer....:-)