In het wiskundeonderwijs (en meer in algemene zin) kom je regelmatig dezelfde discussies tegen. Je kunt daarbij denken aan 'kennis versus vaardigheden', 'inzicht versus oefenen' en meer van dat soort. Voor alle argumenten zijn er allerlei bronnen beschikbaar waar in principe alles aangetoond, dan wel, overboord kan worden gegooid.Dichotomie
Veel vooruitgang zit er meestal niet in. Zoiets kan een indicator zijn dat de vermeende dichotomie onzinnig is. Meestal begint het er mee de zaak op te delen in twee (of meerdere) niet overlappende begrippen, deze begrippen vervolgens te herdefinieren, om ze vervolgens met de grond gelijk te maken. Omdat de dichotomie vooral gebaseerd op fantasie lijkt me dat ook niet zo moeilijk. Een eenzijdige focus op één van de begrippen kan natuurlijk nooit ergens toe leiden.
De meeste mensen lossen deze 'cognitieve dissonantie' op door te veronderstellen dat de waarheid, zoals gewoonlijk, in het midden ligt. Er bestaat niet zoiets als kennis zonder vaardigheden, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het heeft geen zin om te oefenen als je geen inzicht hebt in de dingen die je doet.
De waarheid ligt in het midden
Maar dat klopt niet. Aan elke zaak zitten heel veel kanten. Het is nogal simpel te denken dat je complexe processen kunt beschrijven met 2 kanten. Hadden dat er ook 4 kunnen zijn? Of 12? 1000? Dat denk ik wel.
Om 'grip' te krijgen op ingewikkelde 'dingen' moet je niet proberen de zaak te simpel voor te stellen. Op die manier doe je geen recht aan de veelzijdigheid van de zaak. Het zijn slechts modellen van de werkelijkheid. Maar bestaat er dan zoiets als 'de werkelijkheid'? Mijn werkelijkheid is waarschijnlijk anders dan die van jou. Dat weet ik wel zeker.:-)
Maar wat dan?
Volgens mij gaat het er om om over al die verschillende werkelijkheden in gesprek te gaan met elkaar. Wat denk jij? Wat vind ik? Wat zijn mijn ervaringen? Wat doe ik? Wat doe jij? Heb jij misschien een punt? Heb jij iets bedacht waar ik nog niet aan gedacht had? Wat kan ik van jou leren? Wat kan jij van mij leren?
In die zinloze discussies bespeur ik meestal helemaal niets van enige neiging om zich ook maar enigszins te verdiepen in het standpunt van de ander. Het enige doel lijkt het versterken van het eigen gelijk en het aantonen van het ongelijk van de ander. Dat is niet echt iets nieuws, denk ik, maar wat heb je er aan?
Nu zou dat laatste nog wel een soort van aardig (intellectueel) tijdverdrijf kunnen zijn, maar als het om onderwijs gaat, dan begrijp ik dat niet. Als je zelf niet in staat bent om je te verplaatsen in een ander of als je alleen gelooft in je eigen gelijk... als je jezelf belangrijker vindt... als er in je hoofd geen enkele ruimte is voor de mogelijkheid dat de waarheid op een hoger plan ligt... dan stop er mee. Het is versplilde moeite.
