Nu we de tweede en laatste bijeenkomst 'klassenmanagement' hebben afgerond zou het niet zo gek zijn je af te vragen of ik daar nu iets van geleerd heb. Ben ik er anders over gaan denken? Heb ik iets gehoord waar ik nog niet aan gedacht had? Wat het leuk? Interessant? Grensverleggend? Of...!?
Waarschijnlijk is het beter de 'zaak' te laten bezinken. Uiteindelijk denk ik dat het Montessori-onderwijs onder grote druk staat. Er is kennelijk behoefte aan regels, meetbare resultaten en afvinkbare trivialiteiten om de kwaliteit van docenten te meten. Daarbij lijkt er een onafwendbare neiging te zijn om de waardevolle 'dingen' van het Montessori-onderwijs uit het oog te verliezen.
Natuurlijk moet een les een kop en een staart hebben, natuurlijk moet je nadenken over doelen, orde, structuur en leeropbrengsten van je onderwijs. Belangrijker daarbij is de vraag: wat willen we nu eigenlijk precies? Hoe bereik je dat dan? Lukt dat ook? Wat zou er moeten gebeuren? Hoe kunnen we 'ons onderwijs' beter vormgeven, beter inrichten en hoe kunnen daarmee onderwijs geven dat recht doet aan de leerlingen.
Dat gesprek wordt zelden gevoerd. Dat is waarschijnlijk ook te moeilijk. Het Montessori-onderwijs bevindt zich op alle niveaus in een spagaat. In het schoolplan staat dat 'zelfwerken' niet goed genoeg is en dat docenten meer klassikale uitleg moeten geven. Tegelijkertijd krijgen de docenten in de bovenbouw het verwijt dat zij steeds vaker klassikaal uitleg geven en geen oog hebben voor het ontwikkelen van zelfstandig leren van de leerlingen.
Bij de cursus kwam ik het overzicht tegen over zelfstandigheid. Van 'zelf werken' naar 'zelfstandig werken' naar 'zelfstandig leren' naar 'zelfverantwoordelijk leren'. Je zou denken dat wij ons vooral richten op 'zelfverantwoordelijk leren', maar dat is niet zo... we zijn al blij dat de leerlingen 'zelf werken', hier en daar 'zelfstandig' maar 't gaat toch vooral om 'werken'. De vraag is, inderdaad, of dat werkt... waarschijnlijk niet.
Kortom: er zijn een aantal zeer fundamentele vragen die beantwoord moeten worden voordat je gaat sleutelen. Daar is moed en visie voor nodig. Wie durft? Wie heeft er voldoende lef om te veranderen maar het goede te behouden? Of zijn we al zo ver verdwaald dat het Montessori-onderwijs haar bestaansrecht inmiddels aan het verliezen is? Dat zou toch wel bijzonder treurig zijn.
- Zie ook Innovatie & Onderwijs | dialoog